สำหรับผู้ที่เป็นวัณโรคทุกคนมักจะมีข้อสงสัยเกี่ยวกับโรครวมทั้งการปฏิบัติตัวเมื่อเป็นวัณโรคว่าจะต้องทำอย่างไร มีข้อห้ามหรือสิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงมีอะไรบ้าง วันนี้อินทัชเมดิแคร์จะมาตอบคำถามเรื่องวัณโรคให้หายสงสัยกันค่ะ
คำถามที่พบบ่อยเรื่องวัณโรค
ไม่เคยใกล้ชิดกับผู้ที่เป็นวัณโรคเลย ทำไมจึงติดโรคได้
- คำตอบ : เนื่องจากวัณโรคเป็นโรคที่ติดต่อได้ง่ายผ่านทางอากาศ ผู้ป่วยอาจจะไม่จำเป็นต้องอยู่ใกล้ชิดกับผู้ป่วยวัณโรคก็สามารถติดเชื้อได้ โดยสูดอากาศที่อาจมีละอองฝอยของเชื้อวัณโรคเข้าไปจากสถานที่อื่นๆได้
ผู้ป่วยวัณโรคสามารถอยู่ร่วมกับคนอื่นได้ไหม
- คำตอบ : สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้แต่ต้องมีมาตรการป้องกันการติดต่อเพิ่มเติม โดยเฉพาะ 2 สัปดาห์แรกหลังเริ่มการรักษา เช่น แยกห้องนอนออกจากสมาชิกในบ้าน สวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลา งดทานอาหารร่วมกับผู้อื่น และทิ้งเสมหะในภาชนะมิดชิด
นอนกับคนเป็นวัณโรค จะติดเชื้อไหม
- คำตอบ : สามารถติดเชื้อได้ โดยเชื้อสามารถออกมาจากคนเป็นวัณโรคได้จากการหายใจ การไอ การหาวหรือการพูดคุย หากเคยนอนกับคนเป็นวัณโรคแนะนำตรวจคัดกรองวัณโรคเพิ่มเติม และควรแยกห้องนอนออกจากผู้ป่วยวัณโรค
ดื่มน้ำแก้วเดียวกับผู้ป่วยวัณโรคได้ไหม
- คำตอบ : ดื่มน้ำแก้วเดียวกันไม่ได้ เนื่องจากเชื้อวัณโรคอาจปนเปื้อนมาในน้ำลายได้
วัณโรคใช้เวลารักษานานไหม
- คำตอบ : วัณโรคใช้เวลารักษาค่อนข้างนาน โดยต้องทานยาฆ่าเชื้ออย่างน้อยเป็นระยะเวลา 6 เดือน หากมีวัณโรคนอกปอด (Extrapulmonary TB) มีอาการแทรกซ้อน หรือการดื้อยาก็อาจจะต้องทานยานานขึ้น ขึ้นอยู่กับผู้ป่วยแต่ละราย
ณโรคปอด ห้ามกินอะไรบ้าง
- คำตอบ : ระหว่างการรักษา ห้ามดื่มแอลกอฮอล์ อาหารเสริม หรือยาที่อาจจะเป็นอันตรายต่อตับและไต เนื่องจากอาจทำให้ยาฆ่าเชื้อออกฤทธิ์ได้ไม่ดีและเพิ่มโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนจากยาฆ่าเชื้อได้มากขึ้น
วัณโรคมีโอกาสหายไหม
- คำตอบ : วัณโรคสามารถหายได้ หากรักษาได้อย่างถูกต้องและทานยาฆ่าเชื้ออย่างต่อเนื่องตามแพทย์สั่ง
กินยาวัณโรคกี่เดือน ถึงไม่แพร่เชื้อ
- คำตอบ : ทานยาฆ่าเชื้อวัณโรคอย่างน้อย 2 สัปดาห์ก็สามารถลดปริมาณเชื้อและลดการแพร่เชื้อได้แล้ว แต่อย่างไรก็ตามแพทย์จะมีการตรวจเสมหะยืนยันหลังทานยาอีกครั้งเพื่อยืนยันว่าไม่พบเชื้อและไม่สามารถแพร่เชื้อได้
อาการดีขึ้นแล้ว หยุดกินยาได้ไหม
- คำตอบ : ไม่ได้ เนื่องจากเชื้อวัณโรคเป็นเชื้อที่รักษาได้ยาก แม้ว่าผู้ป่วยจะอาการดีขึ้นแล้วแต่เชื้อวัณโรคในตัวผู้ป่วยจะยังไม่ตายทั้งหมด หากหยุดยาก่อน 6 เดือนหรือก่อนที่แพทย์สั่งให้หยุด จะมีโอกาสเชื้อกลับมาก่อโรคได้ใหม่และเกิดเชื้อดื้อยาได้มาก การรักษาครั้งใหม่อาจใช้เวลานานกว่าเดิมหรืออาจรักษาไม่ได้และมีโอกาสเสียชีวิตได้
เป็นวัณโรค ถ้าลืมกินยา กินยาไม่ตรงเวลาหรือเลื่อนไปจากเวลาเดิมที่เคยกิน ต้องทำอย่างไร
-
คำตอบ : การปฏิบัติทำเหมือนกันทั้ง 2 กรณีเลย คือถ้ากินยาไม่ตรงเวลา หรือลืมกินยา ถ้าลืมกินไม่ถึง 12 ชม. ให้กินทันทีที่นึกได้ ถ้าเกินให้ข้ามมื้อนั้นไป และปรึกษาแพทย์ ถ้าลืมบ่อยต้องปรึกษาแพทย์เจ้าของไข้ เพราะบางกรณีอาจกินยาหลายตัว หลายเวลา หรือระยะวัณโรคคนละระยะก็ดูแลต่างกันค่ะ
เอกสารอ้างอิง
- แนวทางการควบคุมวัณโรคประเทศไทย พ.ศ. 2564 (National Tuberculosis Control Programme Guideline, Thailand 2021) กองวัณโรค กรมควบคุมโรค
- แนวทางการวินิจฉัยและการดูแลรักษา ผู้ป่วยวัณโรคในประเทศไทย (Clinical Practice Guideline (CPG) of Tuberculosis Treatment in Thailand) กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข สำนักวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ร่วมกับสมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทย สมาคมอุรเวชช์แห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ สมาคมปราบวัณโรคแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
พญ.ณัฐวดี ศรีบริสุทธิ์
แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป
แก้ไขล่าสุด : 08/09/2023
อนุญาตให้ใช้งานภาพโดยไม่ต้องขออนุญาต เฉพาะในเชิงให้ความรู้ หรือเพื่อการศึกษาเท่านั้น โดยต้องให้เครดิตหรือแสดงแหล่งที่มาของ intouchmedicare.com