PCOS กับ การตั้งครรภ์ เรื่องที่คนวางแผนมีบุตรต้องรู้

เรื่องน่ารู้ PCOS กับ การตั้งครรภ์ อาการประจำเดือนมาไม่ปกติ ประจำเดือนขาดบ่อยๆ จะเป็นอันตรายไหม หนึ่งในสาเหตุที่พบได้บ่อยของอาการนี้คือ PCOS หรือ Polycystic ovary syndrome แล้วถ้าหาก PCOS ทำให้ประจำเดือนมาไม่ปกติ จะส่งผลให้การตั้งครรภ์ยากขึ้นหรือไม่ บทความนี้มีคำตอบค่ะ

หัวข้อพบบ่อยเกี่ยวกับ PCOS กับ การตั้งครรภ์

• หากมีภาวะ PCOS ไข่จะตกตามปกติไหม
  

• PCOS กับ การตั้งครรภ์สัมพันธ์กันอย่างไร
  

• เป็น pcos แล้วตั้งครรภ์อันตรายไหม 
  

• เป็น PCOS สามารถตั้งครรภ์แบบธรรมชาติได้ไหม 
  

• หากเป็น PCOS ควรทำอย่างไรให้ไข่ตก

---

Polycystic ovary syndrome (PCOS) เป็นโรคทางต่อมไร้ท่อที่พบมากที่สุดในสตรีวัยเจริญพันธุ์ โดยสามารถพบได้ 10% เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดของภาวะไข่ไม่ตก โดยอาการแสดง ได้แก่ ประจำเดือนมาผิดห่างหรือขาดประจำเดือน มีเลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก และภาวะมีบุตรยาก รวมถึงทำให้เกิด ภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์เช่น เบาหวาน ความดัน โลหิตสูง เป็นต้น

และอาจมีอาการซึ่งเกิดจากภาวะฮอร์โมนเพศชายเกิน เช่น ขนดก มีสิว ผิวมัน และศีรษะล้านแบบเพศชาย รวมทั้งระบบเมตาบอลิสม ได้แก่ ภาวะอ้วนลงพุง เสี่ยงต่อภาวะไขมันหรือน้ำตาลในเลือดสูง (Metabolic syndrome) นอกจากนยังมีผลระยะยาว ได้แก่ เพิ่มความเสี่ยงของเบาหวานชนิดที่ 2 ความเสี่ยงในการเป็นมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก และอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดหัวใจ ภาพอัลตร้าซาวด์ของรังไข่ จะพบถุงน้ำในรังไข่สองข้างจำนวนมาก

หากมีภาวะ PCOS ไข่จะตกตามปกติไหม

หากอยากทราบว่าไข่จะตกตามปกติไหม ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจกันก่อนว่าภาวะ ถุงน้ำรังไข่หลายใบ PCOS เกิดจากพยาธิสภาพ (Disease) ของหลายอวัยวะร่วมกัน ความปกติหลักที่พบมักเกิดในสมองส่วน Hypothalamus ซึ่งเป็นผลให้ต่อมใต้สมองส่วนหน้าหลั่งฮอร์โมนผิดปกติ ระดับฮอร์โมน Follicle Stimulating Hormone (FSH) และ Luteinizing Hormone (LH) ซึ่งเป็นฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการตกไข่มีระดับที่ผิดปกติไป

“ทำให้การกระตุ้นการสร้างฮอร์โมนของรังไข่ ซึ่งได้แก่ เอสโตรเจน (Estrogen) และโปรเจสเตอโรน (Progesterone) ผิดปกติไป”

และรังไข่มีการสร้างฮอร์โมนแอนโดรเจนซึ่งเป็นฮอร์โมนเพศชายมากขึ้น ผู้ป่วยจึงมีอาการแสดงของภาวะฮอร์โมนเพศชายสูง เมื่อร่างกายอยู่ในภาวะฮอร์โมนเพศชายสูงทำให้การเจริญเติบโตของถุงไข่ (Follicle) หยุดชะงักไม่สามารถเติบโตจนถึงระยะตกไข่ได้ ทำให้ไม่มีการตกไข่ตามรอบปกติ

PCOS กับ การตั้งครรภ์สัมพันธ์กันอย่างไร

เป็น PCOS แล้วตั้งครรภ์อันตรายไหม?

หากใครที่มีภาวะถุงน้ำรังไข่แล้วตั้งครรภ์ สามารถก่อให้เกิดอันตรายทั้งตัวของคุณแม่ และทารกในครรภ์ได้ ไม่ว่าจะเป็นอาการแทรกซ้อน การแท้งลูก การคลอดก่อนกำหนด หรือในกรณีที่ร้ายแรงที่สุดอาจทำให้เสียชีวิตได้

---

อ่านเพิ่มเติม: ถุงน้ำรังไข่หลายใบ PCOS ที่มักมากับโรคอ้วน สิวเยอะ ฮอร์โมนเพศชายสูง ประจำเดือนผิดปกติ

เป็น PCOS สามารถตั้งครรภ์แบบธรรมชาติได้ไหม

ผู้ที่เป็นภาวะนี้ สามารถตั้งครรภ์โดยธรรมชาติได้ แต่จะยากกว่าผู้ที่ไม่มีภาวะ PCOS และมีโอกาสแท้งมากกว่า โดยหากผู้ที่มีภาวะ PCOS มีอายุมากขึ้น โอกาสการตั้งครรภโดยธรรมชาติจะลดลง มีการศึกษาพบว่าผู้หญิงที่มีภาวะ PCOS ที่อายุ 27-30 ปี มีโอกาสมีภาวะมีบุตรยากประมาณ 10-20% หากอายุเพิ่มขึ้นเป็น 40 ปีจะมีโอกาสมีบุตรยากประมาณ 45%

1.ยา Letrozole

เป็นยากลุ่ม Aromatase inhibitor ที่สามารถกระตุ้นการตกไข่และการเติบโตของถุงไข่ได้ เป็นยาตัวแรกที่ใช้ในการกระตุ้นไข่ในผู้ที่มีบุตรยากจากภาวะ ถุงน้ำรังไข่หลายใบ PCOS โดยผลข้างเคียงของยา Letrozole เช่น รู้สึกร้อนๆหนาวๆ ปวดกล้ามเนื้อ รู้สึกเพลีย นอนไม่หลับ

2.ยา Cyclophene Citrate

เป็นยากลุ่ม Selective estrogen receptor modulator (SERM) ใช้เพื่อกระตุ้นการตกไข่ โดยหากไข่ตกหลายใบอาจเกิดเป็นครรภ์แฝดได้ 5-7% หากใช้ยาตัวนี้ไปในระยะเวลานานมีโอกาสเพื่อความเสี่ยงในการเป็นเนื้องอกที่รังไข่

3.ยา Metformin

เป็นยาสำหรับรักษาโรคเบาหวานที่ช่วยลดการดื้อฮอร์โมนอินซูลินของร่างกาย จะพิจารณาให้ในผู้ป่วยที่มีดัชนีมวลกายมากกว่าหรือเท่ากับ 25 Kg/M2 โดย Metformin จะช่วยลดฮอร์โมนเพศชายในเลือด ลดโอกาสเกิดMetabolic syndrome และโรคเบาหวาน อย่างไรก็ตามการใช้ยา Metformin ในผู้ป่วยถุงน้ำรังไข่หลายใบ ไม่ได้ช่วยป้องกันโอกาสการเกิดเบาหวานขณะตั้งครรภ์ และไม่ได้ช่วยลดโอกาสการแท้ง

“โดยส่วนตัว หมอขอแนะนำว่าให้ใช้ยา Cyclophene Citrate คู่กับ Metformin จะให้ผลดีกว่าการเลือกใช้เพียงตัวใดตัวหนึ่ง”

6.การผ่าตัดรังไข่แบบส่องกล้อง (Laparoscopic ovarian surgery)

กลไกของวิธีนี้ยังไม่ทราบชัดเจน แต่คาดว่าการผ่าตัดนำถุงไข่ที่ไม่เจริญเต็มที่ออกจากรังไข่จะช่วยลดระดับฮอร์โมนเพศชายในเลือด ทำให้เกิดการตกไข่ ใช้เมื่อการใช้ยาไม่ได้ผล วิธีนี้ลดโอกาสการตั้งครรภ์แฝด แต่เป็นวิธีที่มีความเสี่ยงจากการดมยาสลบและการผ่าตัด

7.การทำเด็กหลอดแก้ว In Vitro Fertilisation (IVF) และ Intracytoplasmic Sperm Injection (ICSI)

มักใช้หากการใช้ยาไม่ได้ผล เป็นการไข่และอสุจิมาผสมในหลอดทดลอง สามารถลดโอกาสตั้งครรภ์แฝด แต่มีราคาที่สูง

---

จากบทความนี้ หลายๆคนคงพอทราบกันแล้วว่า PCOS กับ การตั้งครรภ์ สัมพันธ์กันยังไง Polycystic ovary syndrome (PCOS) เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อยที่สุดของภาวะไข่ไม่ตก ทำให้ประจำเดือนมาผิด ห่าง หรือขาดประจำเดือน มีลูกยาก ทั้งอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนระหว่างตั้งครรภ์ และเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งโพรงมดลูก อีกทั้งยังสัมพันธ์กับ Metabolic syndrome ทำให้เสี่ยงต่อการเป็นเบาหวานและภาวะอ้วนลงพุง ผู้ที่มีภาวะ PCOS สามารถตั้งครรภ์โดยธรรมชาติได้ แต่ยากกว่าผู้ที่ไม่มีภาวะ PCOS และมีโอกาสแท้งมากกว่า 

แนวทางการรักษาเพื่อให้ไข่ตก หรือรักษาภาวะมีบุตรยากสามารถรักษาโดยใช้ยาที่กระตุ้นการตกไข่ เช่น Letrozole, Cyclophene Citrate, ฮอร์โมน Gonadotrophins หากการใช้ยาไม่ได้ผล อาจพิจารณาทำเด็กหลอดแก้ว IVF หรือ ICSI รวมทั้งการผ่าตัดถุงน้ำรังไข่และการผ่าตัดโรคอ้วนก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการรักษาภาวะ PCOS ด้วย

บทความที่น่าสนใจ

• ถุงน้ำรังไข่หลายใบ PCOS ที่มักมากับโรคอ้วน สิวเยอะ ฮอร์โมนเพศชายสูง ประจำเดือนผิดปกติ

พญ.นารดา พิรัชวิสุทธิ์
แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป

 แก้ไขล่าสุด : 19/04/2024

อนุญาตให้ใช้งานภาพโดยไม่ต้องขออนุญาต เฉพาะในเชิงให้ความรู้ หรือเพื่อการศึกษาเท่านั้น โดยต้องให้เครดิตหรือแสดงแหล่งที่มาของ intouchmedicare.com