คออักเสบ (Pharyngitis) เจ็บคอ กลืนน้ำลายแล้วเจ็บคอ เป็นหนึ่งในอาการป่วยที่พบบ่อย และพบได้ทุกเพศทุกวัย ซึ่งเกิดได้จากหลายสาเหตุที่ต่างกันออกไป
หากใครที่รู้สึกเจ็บคอแล้วไม่แน่ใจว่าควรทำอย่างไร ลองอ่านบทความนี้เพื่อเข้าใจอาการให้มากขึ้น วิธีการดูแลตนเอง อาการเหมือนหรือต่างจากทอนซิลอักเสบอย่างไร คออักเสบ กี่วันหาย เมื่อไหร่ควรพบแพทย์ เพื่อให้คุณมีความเข้าใจ และสามารถจัดการกับอาการได้อย่างถูกต้อง
เรื่องน่าสนใจเกี่ยวกับอาการคออักเสบ
การติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจ
ตัวอย่างของการติดเชื้อในระบบหายใจ เช่น
-
เชื้อไวรัส เช่น เชื้อไข้หวัดธรรมดาอย่าง ไรโนไวรัส (Rhino virus) และอะดีโนไวรัส (Adeno virus) , โควิด-19 (Covid-19) และ ไข้หวัดใหญ่ (Influenza virus) เป็นต้น
-
เชื้อแบคทีเรีย เช่น เชื้อสเตรปโตคอกคัส (Streptococcus)
-
เชื้อรา เช่น เชื้อราแคนดิดา (Candida)
การอักเสบที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ
ตัวอย่างอาการอักเสบที่ไม่ได้มาจากการติดเชื้อ เช่น
-
โรคกรดไหลย้อน
-
การสัมผัสกับสิ่งระคายเคือง เช่น ฝุ่น ควัน บุหรี่ สารเคมี สิ่งแปลกปลอมในลำคอ
-
การใช้เสียงมากเกินไป
-
เยื่อบุลำคออักเสบ จากการฉายแสง
-
การได้รับยาเคมีบำบัด
-
โรคภูมิแพ้
อาการของคออักเสบ
อาการแตกต่างกันขึ้นกับสาเหตุ ผู้ป่วยอาจมีอาการดังนี้
-
เจ็บคอ แสบ หรือรู้สึกระคายเคืองในลำคอ
-
เสียงเปลี่ยน
-
คอแห้ง
-
กลืนลำบาก กลืนอาหาร/กลืนน้ำลายแล้วเจ็บคอ
-
มีอาการปวดร้าวไปที่หู
-
ในเด็กอาจไม่ยอมรับประทานน้ำหรืออาหาร
-
หากเกิดการติดเชื้ออาจพบต่อมทอนซิล บวม โต แดง และมีจุดหนองได้
-
อาจพบอาการอื่นร่วมได้ เช่น มีผื่นขึ้น มีอาการถ่ายเหลว
เช็กอาการที่เข้าข่ายคออักเสบเบื้องต้น
หากมีอาการเจ็บ คัน ระคายในลำคอ กลืนลำบากกลืนเจ็บ เสียงแหบ ต่อมทอลซิลบวมโตแดง ให้สงสัยว่ามีภาวะคออักเสบ สามารถไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยได้
เคยเจอเคสคนไข้เด็ก มาด้วยอาการมีไข้ เจ็บคอ ผู้ปกครองคิดว่าเป็นคออักเสบธรรมดา เลยซื้อยาทานเอง พอน้องมีอาการหอบเหนื่อยหายใจลำบาก จึงพามาพบแพทย์
สรุปตรวจเจอเป็นครูป (Croup) ซึ่งจำเป็นต้องนอนโรงพยาบาล หรือในคนไข้บางรายที่ก็มีอาการคออักเสบจากแบคทีเรีย แต่ไม่ได้รับประทานยาปฏิชีวนะ สุดท้ายกลายเป็นปอดอักเสบก็มี
ประสบการณ์การรักษาของแพทย์
– แพทย์หญิงวรางคณา วิวัลย์ศิริกุล (แพทย์ประ
ครูป (Croup) เป็นภาวะอักเสบของบริเวณ |
คออักเสบ กับ ทอนซิลอักเสบ ต่างกันยังไง
คออักเสบ เป็นภาวะอักเสบของเนื้อเยื่อในลำคอบริเวณหลังช่องปากเข้าไป ส่วนทอนซิลอักเสบ เป็นภาวะอักเสบของต่อมทอนซิลที่อยู่ภายในลำคอ ซึ่งบางครั้งทั้งสองภาวะสามารถเกิดร่วมกันได้
อาการแทรกซ้อน
คออักเสบสามารถลามไปบริเวณอื่นและก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนอื่นๆได้ เช่น
-
อาการติดเชื้อในหู
-
ไซนัสอักเสบ
-
ปอดอักเสบ
-
เกิดฝีในบริเวณอื่นๆ
-
อาการแทรกซ้อนในเด็ก อาจก่อให้เกิดไข้ออกผื่น และเกิดภาวะไตอักเสบได้
-
เจ็บคอมาก
-
เจ็บคอนานกว่าหนึ่งสัปดาห์
-
มีไข้สูง
-
หายใจหอบ/หายใจลำบาก
-
กลืนลำบาก ทานข้าวไม่ได้
-
คอบวม/ใบหน้าบวม
-
ต่อมน้ำเหลืองโต
-
ไอปนเลือด เสมหะปนเลือด
-
ควรสังเกตุอาการในเด็ก หากมีไข้สูง ซึมลง หายใจเร็ว กินข้าวไม่ได้ กลืนอาหารไม่ได้ ก็ควรรีบนำมาพบแพทย์เช่นกัน
การรักษา
การรักษาคออักเสบจะพิจารณารักษาตามสาเหตุ สามารถใช้ยาบรรเทาอาการ เช่น ยาแก้ปวด สเปรย์พ่นคอ ยาอมแก้เจ็บคอ โดยทั่วไปอาการเจ็บคอจากการติดเชื้อไวรัสจะหายไปเองภายใน 4 – 5 วัน แต่ถ้าเกิดจากเชื้อแบคทีเรียต้องใช้ยาปฏิชีวนะร่วมด้วย
การดูแลตนเองขณะรักษา
ในขณะทำการรักษาอาการป่วย ควรปฏิบัติตามคำแนะนำดังนี้
-
พักผ่อนให้เพียงพอ และพักการใช้เสียง
-
หลีกเลี่ยงสารระคายเคือง เช่น ฝุ่น ควันบุหรี่
-
ทานยาตามที่แพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด หากเป็นยาปฏิชีวนะควรทานให้ครบตามที่แพทย์จ่าย
-
ดื่มน้ำให้เพียงพอ ป้องกันภาวะขาดน้ำและทำให้ลำคอชุ่มชื้น
-
งดดื่มคาเฟอีนและแอลกอฮอล์
-
หลีกเลี่ยงอากาศเย็นจัด หรือร้อนจัด
คออักเสบดื่มน้ำเย็นได้ไหม
-
ในผู้ป่วยที่มีอาการคออักเสบแนะนำให้ดื่มน้ำอุณหภูมิห้อง แต่หากมีอาการเจ็บคอมากสามารถดื่มน้ำเย็นเพื่อช่วยบรรเทาอาการระคายเคืองได้
กลืนน้ำลายแล้วเจ็บคอควรทำอย่างไร
-
ควรมาพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยสาเหตุของอาการกลืนแล้วเจ็บคอ
หากอาการไม่ดีขึ้นควรทำอย่างไร
-
หากดูแลตนเองเบื้องต้นแล้วอาการไม่ดีขึ้น หรือมีอาการแย่ลง ให้รีบมาพบแพทย์
อาการคออักเสบกี่วันหาย
ระยะของอาการนั้นมักจะขึ้นอยู่กับสาเหตุของอาการคออักเสบ
-
การติดเชื้อไวรัส โดยทั่วไปอาการเจ็บคอจากการติดเชื้อไวรัสจะดีขึ้น และหายไปเองภายใน 4 – 5 วัน
-
การเชื้อแบคทีเรีย หากอาการเจ็บคอเกิดจากเชื้อแบคทีเรียอาการจะเริ่มดีขึ้นภายใน 3 วันหลังได้รับยาปฏิชีวนะ
พญ.วรางคณา วิวัลย์ศิริกุล
แพทย์เวชปฏิบัติทั่วไป
แก้ไขล่าสุด : 07/10/2024
อนุญาตให้ใช้งานภาพโดยไม่ต้องขออนุญาต เฉพาะในเชิงให้ความรู้ หรือเพื่อการศึกษาเท่านั้น โดยต้องให้เครดิตหรือแสดงแหล่งที่มาของ intouchmedicare.com